Leśnicy realizują ten cel przez stosowanie, wzorowanych na procesach naturalnych, metod odnowienia i kształtowania struktury gatunkowej i wiekowej drzewostanów. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów. Ta dziedzina wiedzy korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.

Najmłodsze pokolenia drzew to uprawa i nalot. Uprawa powstaje z siewu lub sadzenia. Drzewka są tu rozmieszczone dość regularnie na powierzchni, na której w przyszłości wyrośnie dojrzały drzewostan (odnowienie sztuczne). Nalot to również młode pokolenie drzew, lecz powstaje z samosiewu (odnowienie naturalne).

Drzewa i drzewostany mają swoisty cykl życiowy.

Hodowla lasu

Nadleśnictwo Durowo w 2022 roku rozpoczęło realizację Planu Urządzania Lasu (PUL) na lata 2022-2031. W Nadleśnictwie Durowo odnowienia sztuczne obejmują rocznie ok. 121 ha a szacowany rozmiar poprawek to ok. 12 ha. Coroczne odnowienie zrębów, podsadzenia i poprawki wymagają dużych ilości sadzonek kilkunastu gatunków drzew. Dostarcza ich szkółka nadleśnictwa, produkująca średniorocznie 1 mln sadzonek na własne potrzeby. Corocznie Nadleśnictwo Durowo pielęgnuje ok. 430 ha gleby w uprawach leśnych. Polega to na wykaszaniu chwastów wśród drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od wieku drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenia wczesne w okresie uprawy, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.
Rozmiary tych zadań wg PUL wynoszą na rok: czyszczenia wczesne - 24 ha, czyszczenia późne – 167 ha, trzebieże wczesne –172 ha, trzebieże późne – 768 ha.

Szkółka leśna

Szkółka gospodarcza o powierzchni całkowitej 10.15 ha, natomiast powierzchnia produkcyjna to 5,27 ha, znajduje się na terenie Leśnictwa Wągrowiec w oddziałach 89o i 90k. Na szkółce leśnej prowadzona jest produkcja zarówno głównych gatunków lasotwórczych (sosna zwyczajna, świerk pospolity, modrzew, brzoza, olsza, buk, dąb, lipa, klon), jak i drzew i krzewów domieszkowych i biocenotycznych.

Nasiennictwo i selekcja

Warunkiem racjonalnej gospodarki leśnej jest przestrzeganie zasad nasiennictwa i selekcji. Do obsiewu szkółki używa się nasion zebranych w wytypowanych gospodarczych drzewostanach nasiennych (GDN), których powierzchnia w Nadleśnictwie Durowo wynosi 138,72 ha. Wyższą forma selekcji są wyłączone drzewostany nasienne (WDN) jako trwała baza nasienna, zajmują one powierzchnię 25,72 ha, w tym cztery drzewostany dębu szypułkowego oraz jeden sosny pospolitej. Na bazie tych nasion z WDN zakłada się ściśle ewidencjonowane uprawy pochodne. Obecnie nadleśnictwo posiada 54 upraw pochodnych o łącznej zredukowanej powierzchni (netto) 153,72 ha, założonych w ośmiu blokach nr (I,II, III, IV, V, VI, VII, VIII) oraz 4,94 ha upraw pochodnych poza blokami. Trzy bloki upraw pochodnych są już zakończone nr (I,II,V). Założono nowy blok upraw pochodnych nr IX dla nowo uznanego WDN 160 f Db.s, realizacja jego rozpocznie się w najbliższym dziesięcioleciu. Powierzchnia takich upraw w nadleśnictwie sukcesywnie wzrasta.

Pojedyncze drzewa o cechach wybitnych uznane są za drzewa mateczne (DM) stanowią bazę do tworzenia plantacji nasiennych. Nadleśnictwo  posiada cztery drzewa mateczne w tym trzy drzewa dębu  szypułkowego i jedno drzewo modrzewia europejskiego.

Na terenie Nadleśnictwa w leśnictwie Orla znajduje się drzewostan zachowawczy dębu szypułkowego w oddz. (165 d, g, i oraz 169 b, d, g, h) o powierzchni 24,47 ha, stanowi on część rezerwatu „Dębina”. Z materiału sadzeniowego uzyskanego z nasion z tego drzewostanu założono blok upraw zachowawczych ex situ: na powierzchni 23,59 ha. 

Oprócz tego by zaspokoić swoje potrzeby nasienne posiadamy źródła nasion (ZN): klonu jaworu, wiązu szypułkowego, grabu pospolitego, lipy drobnolistnej, czereśni ptasiej.

Zasady hodowli lasu